l
Written by Þráinn Hjálmarsson
sunnudagur, 22 febrúar 2009
Hrá sláturverk. Ósoðin, lauflétt og níðþung músík.

Næstkomandi föstudagskvöld 27.febrúar 2009 halda S.L.Á.T.U.R.-samtökin tónleika á Kaffihúsinu Hljómalind kl.20.00. Þessir tónleikar eru númer tvö í röð viðburða undir heitinu sláturdúndur. Sláturdúndrin eru haldin mánaðarlega, seinasta föstudag í hverjum mánuði. Hægt verður að fylgjast með tónleikunum í gegnum heimasíðu slátur – www.slatur.is – undir tenglinum „TV“ þar sem tónleikunum er sjónvarpað um alnetið

Á sláturdúndri eru einungis frumflutt ný listrænt ágeng tónverk. Listrænt ágeng tónskáld umhverfis Reykjavík koma því saman ásamt listrænt ágengum hljóðfæraleikurum sem í sumum tilfellum eru tónskáldin sjálf. Í þessari mánaðarlegu seríu er ekki gert út á umgjörð og formlegheit heldur listrænt ágengi í sinni hreinustu mynd.

S.L.Á.T.U.R. eru Samtök listrænt ágengra tónsmiða umhverfis Reykjavík. Markmið samtakanna er að stuðla að listrænu ágengi umhverfis Reykjavík og víðar. Samtökin standa reglulega fyrir ýmsum viðburðum svo sem sumarsólstöðutónleikum, nýjárstónleikum, keppninni um keppinn, utanlandsferðum sem kynna listrænt ágengi og nú sláturdúndur. Einnig er að styttast í útgáfu af kynningargeisladisk samtakanna. Þá munu samtökin halda tónlistarhátíð síðsumars.

sunnudagur, 15 febrúar 2009
Ég ætla að fara stuttlega í gegnum það sem fyrir augu og eyru bar á myrkum músíkdögum. Bara stikla á stóru, ekki að fara ýtarlega í þetta allt. Það veitir ekki af því að koma einhverri umfjöllun yfir á miðil sem fólk les, eins og internetið þar sem mogginn er bara með greinar um Janis Joplin fyrir örfá bláfálka sem enn lesa prentmiðla og fréttablaðið fjallar ekki um menningu.

Á þriðjudeginum 3.febrúar var tekið forskot á Myrkrið með ömurlega leiðinlegum óperufyrirlestri Phillipe Manoury þar sem hann fjallaði um og spilaði brot úr hræðilega venjulegri og óspennandi óperu byggðri á réttarhöldunum eftir Kafka.

Svo var ekkert fyrr en á föstudaginn, raftónleikar. Þar ber helst að nefna mjög flott verk eftir Hilmar Þórða, Sononymous X þar sem Helgi Hrafn fór á kostum í gagnvirkum leik við tölvuna. Ríkharður átti ríkulega hljómandi rafspretti að vanda ekki síst í lokaverkinu sem notaði element úr verkum Páls Pálssonar eldri. Restin höfðaði ekki mikið til mín, fyrir utan eitt rafverk eftir einhvern miðaldra sunnlending sem heitir Guðmundur Óli Sigurgeirsson.

Á laugardeginum byrjuðum við Þráinn á kórtónleikum í Neskirkju. Þar stóð upp úr verk Elínar Gunnlaugsdóttur fyrir kvennraddir og háastrengi. Mjög sérstakt verk á takmörkuðu registeri. Það var eina verkið sem höfðaði til mín í raun og veru. Kórinn var mjög góður í vondu erlendu verkunum, m.a. eftir John Taverner, mikill bassi. Það voru fín verk eftir Gunnar Andreas og Harald Vigni. Örlygur var með metnaðarfullar harmóníur og Bára Gríms var líka með ágætisverk. Ég ætla að hafa sem minnst orð um verkin sem stuðuðu mig.

Þá næst fórum við á sýningu á verkum Alfreðs Flóka sem var fín en ekki síðri var Ásmundur Ásmundsson með holuna sína og vídjó af krökkum að grafa holu af miklum eldmóð. „Grafa niður, grafa niður.“

Þá var farið í Hafnarfjörð. Þar heyrðum við fyrir hlé bara fín verk eftir Önnu Þorvalds, Karólínu og Ása Más. Allt salla fínt og spilað af mikilli sannfæringu Tinnu og Franks. Það var einstaklega falleg sviðsmyndin í verki Önnu þar sem þau léku á sömu Slaghörpuna og maður sá allar aðgerðir Franks innan í píanóinu speglast kristaltært upp á píanólokið. Verk Ása Más endaði á gangandi bjöllu, bjölllu sem gekk út af sviðinu. Það rétt svo gaf tónin fyrir sviðslistahúllumhæið eftir hlé. Haldiði að það hafi ekki verið Palli og Áki með skínandi sveiflu. Þuríður Jóns og Rohloffinn með fín verk en dáðardrengir sláturs settu allt í nýtt samhengi eða voru hreinlega í röngu samhengi. Palli var með rosalega fallegt verk fyrir píanó prófara og urrara og padda. Rosalega sérstakt verk sem minnir mig óbeint á Skulu eftir mig sem Palli hefur aldrei heyrt og 328 eftir Áka. Áki teppalagði sviðið með sínu hafurtaski og sýndi að hann hefur engu gleymt. Sjálfur var hann á því að eitthvað hefði mistekist í lokin. Ég tók ekki eftir því, en hins vegar tók ég eftir honum færa míkrófón í miðju verki sem mér fannst alveg off. Balansinn var erfiður reyndar, í verkinu. En svaka bomba.

Því næst var förinni heitið í ljótasta hús sem ég hef á ævi minni séð, Guðríðarkirkju í Grafarholti. Lítur út eins og kókaín skemmtistaður í miðborg Reykjavíkur í miðri verðbréfahelförinni. En þar heyrðum við leiðinlegt sólóflautuverk eftir Manoury, sem var samt furðu þolanlegt. Ég fór að velta því fyrir mér hvort rafhljóðin væru ekkert svo hræðileg eða hvort maður verði ekki eins vandlátur á rafhljóð með aldrinum. Svo kom Hlými Atla Heimis. Sígildur slagari þar sem tónskáldið sýnir sérstöðu sína strax um leiði og hann vefur sig inn í teppi módernismans með sinni eigin rödd. Unaðslegt alveg. Þá næst var huldumaðurinn Einar Torfi með rosalega fínt verk. Talaði vel Lachenmannskt tungumál, það var helst miðjukaflinn af 9 sem var mjög persónulegur og einkennilegur, flottastur að matri margra viðstaddra. Hitt var meira svona góður djass. Flottar samsetningar hljóða en ekki mikið endilega gert við hvert hljóð en vel orkestrerað saman. Skröp strengjahljóðfærana grunar mig að hafi átt að vera grófari. Svo eftir hlé kom Manoury öllum að óvörum (mér að minnsta kosti) með þrusu stykki fyrir tvöfaldan kammerhóp (tvo stjórnendur). Svaka stuð og flottir glassúrveggir fullir af gestúrískum trillum og svoleiðis, haganlegasta smíði.

Written by Guðmundur Steinn Gunnarsson
sunnudagur, 15 febrúar 2009
Á sunnudegi var byrjað á flaututónleikum í Salnum. Byrjaði á stykki eftir Misti sem mér fannst bara mjög fínt. Melódískt í þjóðlagastíl og nýtti sér multiphonics í hljómrænu samhengi. Það hef ég persónulega aldrei séð áður. Bara séð verk sem eru geðveikt nákvæm með einhverjar ákveðnar multiphonics en gæti í raun alveg verið hvaða rugl sem er. Þarna hefði heyrst hefði þetta verið vitlaust multiphonic. Svo var verk eftir Snorra sem mér fannst hafa mikla undirliggjandi retórík þrátt fyrir að tónmálið gerði hana ekki greinilega. Annað var bara svona já, ja, fínt. Skyldi illa calculus 2 eftir Kjartan þar sem það fór í Chopin’ískar útlínur utan um atónal tónmál en calculus 1 var meira svona hrár algóritmískur nýmódernismi. Klaus Aager var bara plein leiðinlegur.

Ég fór ekki á söngperlutónleikana og það var fyrsta skrópið mitt. En um kvöldið fór ég á kammersveitina. Það var smá púki í mér og ég var ákveðinn í að púa ef mér fyndist eitthvað vera reglulega ömurlegt. En viti menn, svo var þetta bara fínir tónleikar. Virkilega fínir. Jónas fannst mér ekkert spes en Andrej Stochl fannst mér rosa fínn. Hrafnkell Orri fór á kostum og rosa fín strengjasúpa. Allt annars konar stíll en caput. Kannski rómantískara en rosa metnaður og dúndur í þessu. Svo var pínu vont en allt í lagi teater stykki eftir Peter Graham. Atli Ingólfs var með rosalega flott verk sem byrjaði á mekanísku bassetthorn sólói með fínlegum gustum við og við sem komu frá strengjaleikurum með hótelherbergis málmmjúta. Eftir júnisonlínu sem mér fannst soldið skrýtinn kom síðan svaka þéttur og fínn massi með restinni af strengjunum, rosa flott. Seinasta verkið eftir Pavel Zemek var vont en, Matti Nardaeu var með sóló á ensku horni mest allan tímann sem var algjör englasöngur. Svo fallegt og örðu hvoru kom Einar Jóhannesson og svona greip framm í. Þó tónmálið væri ljótt var flutningurinn alveg gríðarlegur.

sunnudagur, 15 febrúar 2009
Á mándeginum fór ég á ágæta hádegistónleika í norræna húsinu. Þar heyrði ég gegnum hurð mjög fallegar þjóðlagaútsetningar Snorra Sigfús, sem minntu á plötuna sem hann gaf út fyrir skemmstu sem mér finnst mjög fín og notar lögin einhvern veginn, ekkert að rembast við að hafa lögin „þjóðleg“ eða velja „þjóðlegustu lögin“ sem strax kemur í veg fyrir misskiling og er fyrir vikið bara mjög fallegt og smekklegt. Svo voru stutt lítil tvíhent píanóverk eftir Þuríði og svo Hauk Tómasson. Fínt bara, svo fjórhentar barrokkútsetningar eftir Kurtag, frescobaldi, bach og purcell, algjört konfekt.

Svo sleppti ég nokkrum tónleikum og mætti ekki fyrr en á miðvikudag að sjá Stelk, og bara sorrý, bestu tónleikar hátíðarinnar. Það voru allir viðstaddir á þessu. Charles Ross er best geymda leyndarmálið og allt það. Algjör snilld. Mætti bara brot af því sem hafði verið á hinum tónleikunum sem ég fór á, allt þetta fólk missti af bestu tónleikunum. Það eru svo margir atburðir sem hafa verið algjörlega undirdokjúmentaðir þar sem ég hef séð Charles fara á kostum. Segulbandagjörningurinn í Tjarnarbíói, á MM 2003 eða eitthvað álíka, og geðveikt verk á Eiðum 2007. Svo heyrði ég geðveika sembalstykkið í sumar á upptöku. Þarna voru tónleikar með fullt af nýju efni, fyrst Early Sea Painters sem byrjaði dáldið rokkað og seinni helmingurinn var algjör snilld. Svo var tekið piano phase eftir Reich í gítarútsetningu. Mjög flott þótt ég þoli Steve Reich minna og minna með hverju árinu sem líður. Svo koma bomba kvöldsins að mínu mati. The Fox. Æðislegt verk. Get ekki lýst því. Alveg ótrúlegt. Rosa flottir víóludúettar með undarlegum innskotum með annarlegum hrynhugmyndum. Kynngimagnað. Eftir hlé var fyrst dúett með þeim félögum Matta og Charles, sem ég man ekki hvað hét, skemmtilegur Kora fílingur. Svo var Matti með sóló eftir sjálfan sig sem var alveg geðsjúkt. Ótrúlega fínlegt yfirtónagítarplokksrugl. Snargeðveikt. Þá endaði það á sögustykkinu Leviaphone sem var ákaflega skemmtilega kakófónía full af annarlegum vísunum og Kínverskt lag í uppklapp.

Sinfó var bara allt í lagi þannig séð. Troðfullt hús á myrkumsinfó, aldrei séð það fyrr. Trekti bara að eins og sálin og sinfó. Haukur var fínn. Danni var fínn. Ég var ekkert eins mikið á móti þessu og ég hélt ég myndi vera. Þetta var bara stemning, dash af hollywood en samt voða fínt.

Á föstudeginum fór ég ekki á djasskjaftæðið heldur fór á geðveika fokking tónleika í Nýló með nýlókórnum. Alveg frábært. Sérstaklega Veðurspáin eftir Hörð Braga sem var fyrir kór þeremín bassa og upptökur og svo var Magnús Pálsson með geðveikt verk sem vann með element úr Hrafnkellssögu. Notaði rými og hreyfingar og fór alla leið í jákvæðri tilgerð og tilþrifum. Byrjaði á miðlungsverki eftir Phillip Corner. Ég er nú hrifinn af sumu eftir Corner en nóg um það.

Written by Áki Ásgeirsson
miðvikudagur, 11 febrúar 2009
ImageSaumaklúbbur SLÁTUR var haldinn hátíðlegur í gærkvöldi í nýju húsnæði samtakanna í húsinu nr 14 við Njálsgötu. Stenmingin var að vonum fjölbeitt eins og meðfylgjandi mynd gefur til kynna.

laugardagur, 07 febrúar 2009
Í kvöld fór ég á tónleika með Argento samspilinu í Miller Theater í Columbia. Á efnisskrá var aðeins eitt verk, verkið “In Vain” frá árinu 2000 eftir Georg Friedrich Haas. Verkið er fyrir 24 hljóðfæri, ein klukkustund á lengd og er sérstakt fyrir þá sök að helmingur verksins er spilaður í algjöru myrkri (engin lesljós).

Auðveldast er að lýsa verkinu eins og að eilíft sé zoomað inn í efniviðinn og farið lengra og lengra inn í hann þar til aftur er komið á upphafspunkt. Efniviðurinn er einfaldur, tvær mismunandi ómtýpur eru nýttar til að flökta fram og tilbaka, önnur er bara spektrúm en hin er svona óáttundaendurtekningarhljómruna eða hvað sem svoleiðislagað heitir á íslensku. Innan þessara óma eru svo runur af nótum niður á við, stærri hreyfing upp á við og svo svona spektral tónar sem svo verða hljómar. Eins og ég sagði þá er yfirborðið tekið og farið inn í það, i.e. eitthvað er blásið upp t.d. skali niður á við þar til hann er kominn úr því að vera skreytifyrirbæri yfir í að vera tektónískt fyrirbæri. Svo lengist kannski hver nóta þar til maður fer að “heyra” fínleikann innan nótunnar og þá er maður aftur kominn í einhverja skreytifígúru sem svo er áfram zoomað inná. Þar sem ekki er ljós helmingin af stykkinu (kemur tvisvar inn og út) þá verða þeir hlutar sem eru spilaðir í myrkri að vera fremur einfaldir bæði í spilun og samhengi ef 24 manns eiga að geta samræmt sig og spilað saman. Þetta gefur verkinu mikla vídd á milli nákvæmni og smáatriða annarsvegar og svo rosalega stórra pensilsveipa hins vegar. Á þeim punktum verður korn stærðin svo stór að yfirborðið jaðrar við fauvisma.

Vanalega myndi ég vera heiftarlega skeptískur á svona hreinann spektralisma, yfirborðsprócess og gimmik (ljósin), og jafnvel þótt þetta sé hreinasta klám þá get ég ekki sagt annað en þetta var ein besta konsert upplyfun sem ég hef átt lengi. Verkið er stórgott, og utan við nokkuð ljótann (i.e. traditional) hörpupart og ofnotkun á tam tam þá get ég bara ekki fundið neitt verkinu til ama. Veit ekki hvort það myndi lifa af hlustun á disk, ljósin gera ansi mikið, og þetta er í raun sviðsverk. Er ekki viss um að það gengi upp á tónleikum með öðrum stykkjum, en eitt og sér á sviði þá er það alveg frábært.